طلاق

طلاق چیست؟

طلاق در معنای حقوقی عبارت است از انحلال عقد نکاح دائم با رعایت تشریفات ویژه. قانون مدنی در این باره مقرر داشته است: طلاق مخصوص عقد دائم است و زن در نکاح منقطع با انقضاء مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می‌شود.

در حقیقت طلاق تنها در ازدواج دائم مطرح می‌گرد. به بیان ساده تر طلاق به معنای انحلال عقد نکاح دائم است که پس از اجرای صیغه طلاق صورت می‌گیرد و از آن پس رابطه زوجیت بین زن و شوهر منقطع می‌شود، اما با توجه به نوع طلاق آثار حاصله از آنها متفاوت خواهد بود.

به علاوه لازم به ذکر است پیروان ادیانی که در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده اند می توانند بر طبق دین خود از هم جدا شوند اما طلاق بر طبق مذهب شیعه از اختیارات مرد به شمار می رود.

انواع طلاق

به طور کلی انواع طلاق به دو دسته تقسیم می شود:

طلاق رجعی: که همان طلاق از طرف مرد است.

طلاق بائن: که همان طلاق خلع و مبارات می باشد.

طلاق خلع: طلاق از طرف زن است.

طلاق مبارات: همان طلاق توافقی است.

طلاق خلع

طبق قانون حق طلاق با مرد بوده و زن نمی تواند بی دلیل و بدون رضایت از شوهر خود طلاق بگیرد، مگر آنکه دلیلی قانع کننده داشته باشد. بنابراین، بر اساس ماده 1146 قانون مدنی، طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد، در مقابل مالی که به وی می‌دهد، طلاق بگیرد؛ اعم از اینکه مال مزبور عین مهریه یا معادل آن یا بیشتر یا کمتر از مهر باشد.

در حقیقت در این نوع از طلاق زمانی صورت می گیرد که زن به شوهرش دیگر علاقه­ ای ندارد و از او بیزار است و قصد جدایی دارد و شوهرش مایل به طلاق دادن او نیست، بنابراین مهر یا مالی از خود به او می بخشد که طلاقش را بگیرد.

در این شرایط طلاق واقع شده طلاق خلع است که بائن هم می باشد، به همین جهت در زمان عده برای شوهر حق رجوع وجود ندارد. به علاوه طلاقی که قبل از زناشوئی واقع گردد و طلاق زن یائسه از جمله مواردی است که در این زمره این نوع طلاق قرار می گیرد.

طلاق مبارات

طلاق مبارات یا توافقی سریعترین و آسانترین راه در میان انواع طلاق است. در طلاق توافقی زن و مرد پس از توافق بر سر مسائل اصلی مانند مهریه، نفقه و حضانت فرزندان از یکدیگر جدا می شوند.

عسر و حرج

یکی از مواردی که می تواند در فرایند طلاق نقش کلیدی بازی کند، مفهومی با نام عسر و حرج است. عسر در لغت به معنای تنگی، سختی و دشواری است و حرج نیز به تنگی و فشار تعبیر شده است.

در حقیقت هر عملی که شخص را به تنگنا و سختی بیاندازد و انجام یا تحملش برای وی سخت و دشوار کند، اصطلاحا می‌گویند دچار عسر و حرج شده است که نمونه بارز آن در زندگی مشترک به چشم می خورد و در صورت اثبات در دادگاه، منجر به صدور حکم طلاق می‌شود.

لازم به ذکر است که طلاق ناشی از عسر و حرج زن در دسته طلاق بائن قرار می گیرد، چراکه حکم طلاق ناشی از کراهت زن نسبت به مرد صورت گرفته و مرد حق رجوع به زوجه و آشتی در ایام عده زوجه را ندارد.

عسر و حرج زن شامل چه مواردی می شود؟

• ترک زندگی توسط شوهر حداقل به مدت شش ماه متوالی یا ۹ماه متناوب بدون عذر موجه.
• اعتیاد شوهر به مواد مخدر یا مشروبات الکلی و امتناع زوج از ترک آنها یا عدم امکان الزام شوهر به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است. در صورتی که زوج به تعهداتش عمل نکند و یا پس از ترک دوباره به مصرف مشروبات الکلی یا موادمخدر روی آورد با درخواست زوجه طلاق انجام خواهد.
• محکومیت قطعی شوهر به حبس پنج سال یا بیشتر.
• ضرب و جرح یا فحاشی یا هرگونه سوء‌ رفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زن قابل تحمل نباشد.
• ابتلاء شوهر به بیماری های صعب‌العلاج روانی یا مسری یا هر عارضه صعب‌العلاج دیگر که زندگی مشترک را مختل کند مثل بیماری ایدز.
• عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
• در صورتی که پس از گذشت ۵ سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر، صاحب فرزند نشود.
• زوج همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.
• جنون در مواردی که فسخ نکاح شرعاً ممکن نباشد.

چنانچه در زمینه دعوای طلاق و احکام حقوقی مربوط به آن سؤالاتی برای شما پیش آمده است یا در تنظیم و اجرای مفاد دادخواست و لایحه طلاق نیاز به راهنمایی دارید، مشاورین و وکلای مجرب ما در گروه وکلای آسیا پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.